Groene waterstof: wat is het en wat doet het voor Nederland?

Administrator (admin) on Aug 21 2020

Groene waterstof: wat is het en wat doet het voor Nederland?

Nederland werkt hard aan de verduurzaming. Daarbij gaat het uiteraard ook om het opwekken van energie. In dat kader staat groene waterstof hoog op het verlanglijstje, omdat er geen enkele CO2-uitstoot vrijkomt bij het opwekken van de groene waterstof. Op dit moment is het produceren van (grote hoeveelheden) groene waterstof nog niet mogelijk. We hebben het te doen met blauwe en grijze waterstof en hopelijk is dat slechts een tussenstation. Wat is groene waterstof nou eigenlijk en welke rol gaat het in Nederland spelen?

Blauwe en grijze waterstof

Het grootste aandeel aan waterstofproductie is op dit moment volledig grijs. Het wordt geproduceerd met de Steam Methane Reforming procedure. Hierbij komt uiteraard waterstof (H2) vrij, maar ook grote hoeveelheden CO2. Jaarlijks wordt in Nederland iets minder dan een miljoen ton H2 geproduceerd, waar 4 miljard kuub aardgas nodig is en er maar liefst 12,5 miljoen ton CO2 vrijkomt. Zo is direct duidelijk waarom dit grijze waterstof genoemd wordt.

Blauwe waterstof is een vorm van waterstof die nog nergens in grote hoeveelheden geproduceerd wordt en dat heeft te maken met de kosten en de productiemethode. Bij de productie van blauwe waterstof wordt ongeveer 80% van de CO2 opgeslagen en opgeslagen, bijvoorbeeld in lege gasvelden onder de zee. Naast de opslag van CO2 heeft blauwe waterstof nog een nadeel: het is niet zuiver genoeg om direct te gebruiken in een brandstofcel. Alleen groene waterstof is zuiver genoeg hiervoor. Blauwe waterstof is wel zuiver genoeg voor opslag in industrie.

Wat is groene waterstof dan precies?

Groene waterstof wordt uitsluitend met energie uit hernieuwbare bronnen gebruikt, anders kan het de term ‘groen’ immers niet dragen. Alleen de methode waarbij elektrolyse gebruikt wordt, is een manier om op grote schaal energie te produceren om zo aan de vraag te kunnen voldoen. Groene elektriciteit wordt gespleten in H2 en O2 (zuurstof). Er wordt veel geëxperimenteerd met deze methode om zo tot een goede oplossing te komen en de volledige energiebehoefte te verzorgen.
Door de toenemende interesse in deze methode, stijgt ook de vraag naar groene stroom. Deze is namelijk nodig om elektrolyse op een groene manier in te zetten.

Welke rol gaat groene waterstof spelen in Nederland?

Groene waterstof gaat een gigantische rol spelen in Nederland. Zeker wanneer we de doelstellingen willen halen met het oog op CO2-uitstoot en andere klimaatdoelen. Op dit moment wordt 80% van onze energie opgewekt door middel van aardgas of fossiele brandstoffen. Dat is een situatie waar we eigenlijk van af willen. Enerzijds omdat fossiele brandstoffen schaars zijn, anderzijds omdat deze manier van energie opwekken erg belastend is voor het milieu.
Duurzaam opgewekte stroom is daarbij de uitkomst. Alleen is daar een probleem mee; het kan nauwelijks goedkoop opgeslagen worden. Een ander punt is dat de zwaardere industrie en grotere transportmiddelen nog steeds een duurzamer gas nodig hebben omdat alleen elektriciteit niet voldoet; groene waterstof is hierbinnen een perfecte oplossing.

Wacht, groene waterstof en groene stroom?

Groene waterstof en groene stroom zijn onlosmakelijk verbonden. In twee richtingen ook nog eens. Zonder groene stroom kan er geen groene waterstof opgewekt worden. Er is namelijk stroom nodig voor de elektrolyse. Wordt er grijze stroom gebruikt, dan is de waterstof technisch gezien niet langer groen, omdat er CO2 in het proces vrijkomt. Aan de andere kant hebben we het feit dat groene stroom (nog) niet in grote hoeveelheden opgeslagen kan worden. En we kunnen de piekmomenten in het aanbod (wanneer het waait en de zon schijnt) nooit afstemmen op de piekmomenten in de vraag naar energie.
Groene waterstof speelt een sleutelrol bij het afstemmen van het aanbod op de vraag. Waterstof kan makkelijk opgeslagen worden (al moet aan alle veiligheidseisen voldaan zijn uiteraard). Testen met zoutcavernes op het land hebben aangetoond dat dit prima geschikt is. Ook wordt gekeken naar de gasvelden onder de Noordzee, om hier waterstof op te slaan.

Aangezien er al pijpleidingen van zee naar land zijn (aardgas), is het transport van waterstof geen enkel punt. Daarnaast is dit transport véél goedkoper en efficiënter dan het transport van groene energie vanaf zee naar land. Wordt er nu gebruik gemaakt van de leidingen die er zijn om waterstof te produceren, dan kan er veel meer getransporteerd worden dan de 11.5 Gigawatt windenergie die beoogd is voor 2030.
Hierbij is het van groot belang dat er goed gelet wordt op de veiligheid, aangezien waterstof niet direct het meest vriendelijke gas is. TNO is daarom constant bezig met testen en onderzoeken om dit in goede banen te leiden.

Dus volledig naar groene waterstof?

Voordat we massaal overgaan in de richting van groene waterstof, zijn er nog aardig wat ontwikkelingen nodig. Dat is waarom de haven van Rotterdam in eerste instantie gekozen heeft voor blauwe waterstof. In samenwerking met TNO moet op die manier de CO2-uitstoot fors teruggedrongen worden. Voor de rest van Nederland heeft TNO voornamelijk groene waterstof voor ogen, mede door het netwerk van Gasunie te gebruiken.

En mobiliteit op groene waterstof?

De Nederlandse overheid stimuleert daarnaast het gebruik van (groene) waterstof in mobiliteit. Bijvoorbeeld in de scheepvaart, zwaar transport maar ook personenauto’s. Op het laatste vlak heeft de waterstofauto echter veel terrein verloren op de elektrische auto, die momenteel koploper is in de strijd om duurzame mobiliteit. Toch zijn er verschillende modellen op de markt gebracht de afgelopen jaren en nemen de mogelijkheden op het terrein van waterstofauto’s gestaag toe. De Nederlandse overheid heeft daarnaast verschillende doelstellingen opgezet die het rijden op waterstof moeten bevorderen.

Groene waterstof; de toekomst voor de energievoorziening in Nederland

Groene waterstof is de oplossing voor een groot aantal problemen met betrekking tot de energievoorziening in Nederland. Het afstemmen van het aanbod op de vraag en grootschalige productie van groene energie is mogelijk door groene waterstof in te zetten. Ook binnen de mobiliteit liggen veel kansen, al lijkt de voorsprong van de elektrische auto het lastig te maken op het gebied van personenauto’s op waterstof.

Back